Crisis in ’t kot: werkloosheid bij havenarbeiders piekt

Steeds meer havenarbeiders zitten werkloos ‘in hun kot’ door de coronacrisis. Volgens werkgeverskoepel Cepa stempelen dagelijks zo’n 1.000 van de 7.000 dokwerkers. Dat lijkt nog mee te vallen, maar bij de ‘losse’ mannen - die geen vast contract met een bedrijf hebben - is de impact enorm. “Tientallen gasten die recent zijn aangeworven, hebben hun erkenning al teruggegeven”, klinkt het. We peilden naar de stemming bij enkele dokwerkers.

De Antwerpse haven is er één van twee snelheden geworden. Terwijl de containervaart nog een groei van 4 procent optekende in het eerste kwartaal, donderde het arbeidsintensieve stukgoed (staal, papier, onderdelen van machines…) met 28 procent omlaag. En nu onze economie het zwartste tweede kwartaal sinds de Tweede Wereldoorlog wacht, dreigen die cijfers nog meer de dieperik in te gaan. “We kennen de draagwijdte van deze crisis nog niet ten volle”, geeft Yann Pauwels, woordvoerder van Cepa, toe. “Er zijn nog industrieën actief, maar we weten niet hoe de consumptie later dit jaar zal evolueren.”

“Het stukgoed heeft na de zomer van vorig jaar al forse klappen gekregen”, zegt een havenarbeider met 16 jaar ervaring die zich elke dag moet aanmelden bij het digitale ‘Kot’. Hij blijft liever anoniem. “In de vroege shift zijn we met 80 tot 115 chauffeurs. Ik schat dat zo’n man of tien daarvan een job krijgt. Sinds Nieuwjaar heb ik 16 dagen gewerkt. Wat een verschil met 2018. Toen had ik bijna elke dag job.”

Een collega van hem met 23 jaar dok op de teller stelt het nog scherper. “Ik heb in 2020 al meer gestempeld dan de afgelopen tien jaar. En dan heb ik nog redelijk wat werk. Voor veel jonge gasten is het een drama. Die zijn gekomen omdat ze hoorden dat je goed je boterham kunt verdienen in de haven. Vergeet dat: dat is al lang niet meer zo.”

Appeltje voor de dorst

Wat opvalt: angst voor hun job hebben de ervaren dokwerkers niet. “We hebben tenminste een appeltje voor de dorst kunnen opzij zetten. We weten ook dat het met de haven altijd op en af gaat. In de goede jaren spaar je voor de slechte. “

“Ik snap wel dat jonge dokwerkers die via interim een erkenning hebben gekregen en eerst goed hun kost verdienden, er nu uit willen. Alleen, waar gaan ze vandaag vlot een andere job vinden”, zo vraagt heftruckchauffeur Bart Neuckens (47) zich af. Hij werkt in de Waaslandhaven, bij Seaport (Katoen Natie). “Ik heb dan nog ‘chance’. Ik ben vier dagen per week aan de slag. We hebben een goede baas die in onze groep van chauffeurs en kraanmannen - een kleine 20 man - met een beurtrol het werk verdeelt. Op dit moment weten we niet hoe diep het coronavirus zal snijden in de economie. Het zou me niet verbazen dat het vijf jaar duurt om alles weer op poten te krijgen.”

Redelijke dop

“Als er geen werk is, kun je het ook niet toveren”, vult dokautovoerder Peter Van den Eynden (52) aan. “Ik kom dit jaar aan 15 gewerkte dagen. Eigenlijk gaat het al bergaf sinds september-oktober. Gelukkig kunnen we nog terugvallen op een redelijke dop.”

Een erkend havenarbeider krijgt een kleine 100 euro dop bruto per dag, inclusief de bijgepaste ‘bestaanszekerheid’. Behalve als je nog in je ‘proefperiode’ zit in het eerste jaar. Dan trek je enkel de werkloosheidsvergoeding van zo’n 70 euro.

“Het klopt dat een aantal havenarbeiders hun erkenning al hebben teruggegeven”, zegt Yann Pauwels (Cepa). “Maar dat zien we elk jaar. En het gaat over enkelingen. We komen uit een periode van een tekort aan dokwerkers, vooral tot 2018. Er is toen goed verdiend, onder meer dankzij extra shiften. Maar mensen vergeten wel eens dat goede en slechte periodes afwisselen. Ben je het voorbije jaar gestart, dan is het niet evident.”

Tien procent minder

Het aantal taken van havenarbeiders kromp volgens Pauwels in het eerste kwartaal met 3,5 procent tegenover het begin van 2019. “De afgelopen twee weken is dat verlies uitgediept tot 10 procent. Normaal is er veel werk in de lente, dus is de kans reëel dat we nog verder terugvallen.”

De opleiding of bijscholing van havenarbeiders ligt volledig stil. “We zouden in 2020 sowieso minder arbeiders opleiden dan dat er uitstromen (onder meer pensioen, red.)”, besluit Pauwels.

Bron:HLN